Απ' τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά, και σαν πρώτα ανδρειωμένη, χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά! Σολωμός

Oι Eλεύθεροι Πολιορκημένοι
Σχεδίασμα A

1.
Tότες εταραχτήκανε τα σωθικά μου και έλεγα πως ήρθε ώρα να ξεψυχήσω· κι’ ευρέθηκα σε σκοτεινό τόπο και βροντερό, που εσκιρτούσε σαν κλωνί στάρι στο μύλο που αλέθει ογλήγορα, ωσάν το χόχλο στο νερό που αναβράζει· ετότες εκατάλαβα πως εκείνο ήτανε το Mεσολόγγι· αλλά δεν έβλεπα μήτε το κάστρο, μήτε το στρατόπεδο, μήτε τη λίμνη, μήτε τη θάλασσα, μήτε τη γη που επάτουνα, μήτε τον ουρανό· εκατασκέπαζε όλα τα πάντα μαυρίλα και πίσσα, γιομάτη λάμψη, βροντή και αστροπελέκι· και ύψωσα τα χέρια μου και τα μάτια μου να κάμω δέηση, και ιδού μες στην καπνίλα μία μεγάλη γυναίκα με φόρεμα μαύρο σαν του λαγού το αίμα, οπού η σπίθα έγγιζε κι’ εσβενότουνε· και με φωνή που μου εφαίνονταν πως νικάει την ταραχή του πολέμου άρχισε:

«Tο χάραμα επήρα
Tου Ήλιου το δρόμο,
Kρεμώντας τη λύρα
Tη δίκαιη στον ώμο,―
Kι’ απ’ όπου χαράζει
Ώς όπου βυθά,

Tα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι.»



Ἡ ζωὴ ποὺ ἀνασταίνεται μὲ ὅλες της τὲς χαρές, ἀναβρύζοντας ὁλοῦθε, νέα, λαχταριστή, περιχυνόμενη εἰς ὅλα τὰ ὄντα· ἡ ζωὴ ἀκέραιη, ἀπ᾿ ὅλα της φύσης τὰ μέρη, θέλει νὰ καταβάλῃ τὴν ἀνθρώπινη ψυχή· θάλασσα, γῆ, οὐρανός, συγχωνευμένα, ἐπιφάνεια καὶ βάθος συγχωνευμένα, τὰ ὁποῖα πάλι πολιορκοῦν τὴν ἀνθρώπινη φύση στὴν ἐπιφάνεια καὶ εἰς τὸ βάθος της




O Πειρασμός

Έστησ’ ο Έρωτας χορό με τον ξανθόν Aπρίλη,
Kι’ η φύσις ηύρε την καλή και τη γλυκιά της ώρα,
Kαι μες στη σκιά που φούντωσε και κλει δροσιές και μόσχους
Aνάκουστος κιλαϊδισμός και λιποθυμισμένος.
Nερά καθάρια και γλυκά, νερά χαριτωμένα,
Xύνονται μες στην άβυσσο τη μοσχοβολισμένη,
Kαι παίρνουνε το μόσχο της, κι’ αφήνουν τη δροσιά τους,
Kι’ ούλα στον ήλιο δείχνοντας τα πλούτια της πηγής τους,
Tρέχουν εδώ, τρέχουν εκεί, και κάνουν σαν αηδόνια.
Έξ’ αναβρύζει κι’ η ζωή, σ’ γη, σ’ ουρανό, σε κύμα.
Aλλά στης λίμνης το νερό, π’ ακίνητό ’ναι κι άσπρο,
Aκίνητ’ όπου κι’ αν ιδής, και κάτασπρ’ ώς τον πάτο,
Mε μικρόν ίσκιον άγνωρον έπαιξ’ η πεταλούδα,
Που ’χ’ ευωδίσει τς ύπνους της μέσα στον άγριο κρίνο.
Aλαφροΐσκιωτε καλέ, για πες απόψε τί ’δες·
Nύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια!
Xωρίς ποσώς γης, ουρανός και θάλασσα να πνένε,
Oυδ’ όσο κάν’ η μέλισσα κοντά στο λουλουδάκι,
Γύρου σε κάτι ατάραχο π’ ασπρίζει μες στη λίμνη,
Mονάχο ανακατώθηκε το στρογγυλό φεγγάρι,
Kι’ όμορφη βγαίνει κορασιά ντυμένη με το φως του.

Μάγεμα ἡ φύσις κι᾿ ὄνειρο στὴν ὀμορφιὰ καὶ χάρη

H Eλπίδα περνάει από φριχτήν ερημία με
Tα χρυσοπράσινα φτερά γιομάτα λουλουδάκια.

Τα λόγια που θα διαβάσετε πιό κάτω, τα απηύθυνε
ένας φωτισμένος δάσκαλος στους μαθητές του,

στο 2ο ΕΠΑΛ Αχαρνών για την επέτειο της 25ης Μαρτίου.

Σκέφτηκα να σου μιλήσω για τον Καραϊσκάκη,
Αλλά το μυαλό σου θα πάει στο γήπεδο.

Σκέφτηκα να σου μιλήσω για το 21,
Αλλά ο νους σου θα πάει στην Ορίτζιναλ.

Συλλογίστηκα πολύ, για να καταλήξω αν αξίζει
Να σε ταλαιπωρήσω για κάτι τόσο μακρινό, τόσο ξένο.

Δύο αιώνες πίσω κάποια γεγονότα
Τι να λένε σε σένα, Σε εσένα που βιάζεσαι να φύγεις,
Να πας για τσιγάρο, για καφέ ή για κάτι άλλο.

Θα σου μιλήσω λοιπόν προσωπικά.
Εγώ ο δάσκαλος που δούλεψα ένα χρόνο σε αυτό το σχολείο
Και σε δεκαπέντε μέρες φεύγω για αλλού
Σε εσένα που είσαι εδώ ένα, δύο, τρία
'Η και περισσότερα χρόνια,

Θα σου μιλήσω σταράτα
Για να σου εκφράσω δυο σκέψεις μου.
Οι μαθητές που συνάντησα μέσα στις τάξεις,
Οι μαθητές που δίδαξα φέτος
Στην συντριπτική τους πλειονότητα με σεβάστηκαν,
Αν και δεν ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις του μαθήματος.

Πολλοί όμως από τους υπόλοιπους μαθητές
Δε με σεβάστηκαν, με προσέβαλαν κατ' επανάληψη.
Με έργα, με λόγια, με ύβρεις,
Δείχνοντας ένα χαρακτήρα και ένα ήθος
Που με σόκαρε, που με έβαλε σε μελαγχολικές σκέψεις.

Αυτό το φαινόμενο αποδεικνύει
Πως κάτι σάπιο υπάρχει σε αυτό το σχολείο,
Πως εκτός του γνωστικού ελλείμματος
Το συγκεκριμένο σχολείο χωλαίνει δραματικά
Και στο ηθικοπλαστικό του έργο,
Στη διαμόρφωση δηλαδή των μαθητικών ψυχών και πνευμάτων.

Και η ευθύνη για αυτήν την αποτυχία
Είναι ευθύνη αποκλειστικά δική μας,
Των δασκάλων σας και των γονιών σας.

Δεν έχουμε κατορθώσει να σας δείξουμε
Πως χωρίς αρχές η ζωή σας αύριο θα είναι μια κόλαση,
Πως χωρίς όνειρα και στόχους θα χρειαστείτε υποκατάστατα.

Θα καταφύγετε πιθανόν σε επιλογές που θα σας ξεφτιλίσουν,
Θα σας κάνουν να σιχαίνεστε τον εαυτό σας,
Θα σας γεμίσουν τη ζωή πλήξη και κούραση,
Θα σας γεράσουν πρόωρα.

Αν όμως θέλετε μια συμβουλή από ένα δάσκαλο,
Σκεφτείτε το παράδειγμα του Μακρυγιάννη,
Που έφτασε αγράμματος μέχρι τα πενήντα σχεδόν,
Για να καταλάβει τότε πως η μόρφωση, η καλλιέργεια
Ηταν το όπλο που έλειπε από την προσωπική του θήκη..
Και κάθισε με πολλή δυσκολία και χωρίς δάσκαλο
Και έμαθε πέντε κολλυβογράμματα,
Για να μας πει την ιστορία του βίου του,
Το παραμύθι της επανάστασης των υπόδουλων Ρωμιών.

Αυτό το παράδειγμα είναι για σένα το πιο κατάλληλο,
Και μπορείς τριάντα χρόνια νωρίτερα από το στρατηγό Μακρυγιάννη
Να ακολουθήσεις το δρόμο που εκείνος έδειξε,
το μονοπάτι της καλλιέργειας,
το δρόμο της παιδείας,
τη λεωφόρο της προσωπικής σου προκοπής.

Δεν είστε σε τίποτε λιγότερο ικανοί από τον μπάσταρδο
γιο της καλογριάς, τον Αρβανίτη Γιώργη Καραϊσκάκη.
Ηταν κι αυτός αθυρόστομος σαν κι εσάς,
Αλλά είχε αυτό που από τα αλβανικά μάθαμε σαν μπέσα,
Ηταν πάνω απ' όλα μπεσαλής.
Αυτό θα 'θελα να έχετε κι εσείς.
Υπευθυνότητα, μπέσα, τσίπα.
Να αναλαμβάνετε τις ευθύνες σας,
Να απεχθάνεστε την υποκρισία, να σιχαίνεστε το συμφέρον,
Να μισείτε το ψέμα και την ευθυνοφοβία.

Η αγάπη για τον τόπο του, η λατρεία για την πατρίδα του
Ηταν αυτό που χαρακτήριζε τη ζωή του Νικήτα Σταματελόπουλου,
του Νικηταρά.
Αγωνίστηκε στη διάρκεια της επανάστασης,
Συνέβαλε στην απελευθέρωση της πατρίδας του
Κι έπειτα φυλακίστηκε,
Για να χαθεί σ' ένα στενοσόκακο του Πειραιά,
Σχεδόν τυφλωμένος, πάμπτωχος και εγκαταλειμμένος από όλους,
Δεν ζήτησε τίποτε από την ελεύθερη Ελλάδα
Κι όταν οι γύρω του τον παρακινούσαν να απαιτήσει
Από την κυβέρνηση μια πλούσια σύνταξη,
Απαντούσε πως η πατρίδα τον αμείβει πολύ καλά,
Λέγοντας ψέματα, για να μην προσβάλει την πατρίδα του.
Είναι δύσκολο, το κατανοώ, το παράδειγμα του Νικηταρά.
Αλλά νομίζω πως κι εσείς είστε ικανοί για τα δύσκολα,
Μπορείτε να ακολουθήσετε το δρόμο της αξιοπρέπειας,
Να προσπαθήσετε τίμια και με αγωνιστικότητα
Για εσάς και για το μέλλον της οικογένειας που αύριο θα κάνετε.

Ξέρω, καταλαβαίνω, αντιλαμβάνομαι
Πως σας προτείνω μια διαδρομή ζωής δύσκολη και απαιτητική,
Οταν δίπλα σας κυριαρχεί ο εύκολος δρόμος
των γονιών, των δασκάλων, των πολιτικών,
της εποχής στην οποία μεγαλώνετε.

Ομως κάθε εποχή ελπίζει στους νέους της,
Περιμένει από αυτούς να σηκώσουν ψηλά
Και με επιτυχία τη σημαία του αγώνα
και να οδηγήσουν την πατρίδα τους, τον τόπο τους
σε καλύτερες μέρες, σε πιο φωτεινές σελίδες.

Κι όταν βλέπω την εποχή μας
Να μαραζώνει χωμένη στην αλλοτρίωση,
Να ξεψυχά από την τηλεοπτική ανία,
Να μουχλιάζει από το κυνήγι της ευκολίας,
Μόνο σε εσάς ελπίζω,
Στην ειλικρινή σας διάθεση
να αγωνιστείτε,
να αντισταθείτε,
να πολεμήσετε,
να νικήσετε.
Μη μας απογοητεύσετε.




Ο αριθμός του εχθρού!

Τόσ' άστρα δεν εγνώρισεν ο τρίσβαθος αιθέρας
Ολίγο φως και μακρινό σε μέγα σκότος κι έρμο
Πάντ' ανοιχτά,πάντ' άγρυπνα,τα μάτια της ψυχής μου
Ο υιός σου κρίνος με δροσιά φεγγαροστολισμένος
Όλοι σαν ένας,ναι,χτυπούν,όμως εσύ σαν όλους
Παράπονο χαμός καιρού σ' ότι κάνεις κι' α χάση

Mες στ’ άγιο Bήμα της ψυχής